1. ምስ ወለድኻ (ስድራቤትካ) ዘሎካ ርክብን ዝምድናን
ካብቶም ኣብ ህይወትና ዘለዉ ነገራት እቲ ዝበለጸን መሰረታውን እዩ። እዚ ዝምድና እዚ ንመንነትናን ባህርናን ኣብ ምዕባይ ዓቢ ተራ ኣለዎ። ጽቡቕን ጥዑይን ዝምድና ምስ ስድራቤትካ ንኽህልወካ ክትገብሮም ወይ ክተዘውትሮም ዘለካ ገለ ኣገደስቲ ነጥብታት እነሆ፡
ካብቶም ኣብ ህይወትና ዘለዉ ነገራት እቲ ዝበለጸን መሰረታውን እዩ። እዚ ዝምድና እዚ ንመንነትናን ባህርናን ኣብ ምዕባይ ዓቢ ተራ ኣለዎ። ጽቡቕን ጥዑይን ዝምድና ምስ ስድራቤትካ ንኽህልወካ ክትገብሮም ወይ ክተዘውትሮም ዘለካ ገለ ኣገደስቲ ነጥብታት እነሆ፡
ክብሪ (Respect): ቀዳማይ ነገር፡ ክብሪ እዩ። ንወለድኻ፡ ንዕድመኦም፡ ንልምዶምን ንዝገበሩልካን ኩሉ ክብሪ ክትህቦም ይግባእ። ቃላቶም ብጽሞና ምስማዕን ርእይቶኦም ዋጋ ምሃብን የድሊ። ኣቀራርባኻን ኣዘራርባኻን ኩሉ ግዜ ናይ ኣኽብሮት ይኹን፣ ዋላኳ ሓሳባትኩም ኣብ ዝተፈላለየሉ እዋን።
Respect is the foundation of Eritrean family relationships. Elders are honored for their wisdom and life experience, and their opinions are valued even when there are disagreements.
ፍቕሪ (Love): ፍቕሪ መሰረት ናይ ዝኾነ ይኹን ጽቡቕ ዝምድና እዩ። ፍቕርኻ ንወለድኻ ብቓልን ብግብርን ክትገልጸሎም ኣገዳሲ እዩ። ምሕቋፍ፡ ምጽብጻብ፡ ወይ 'የፍቅረኩም እየ' ምባል ነቲ ዝምድና የደልድሎ። ፍቕሪ ማለት እውን ንደገፎምን ንጥቕሞምን ምግዳስ ማለት እዩ።
Love in Eritrean families is expressed both through words and actions. It involves caring for parents' needs and showing affection through gestures and support.
ግልጺ ዝኾነ ምዝርራብን ምርድዳእን (Open Communication and Understanding): ኣብ መንጎኻን ወለድኻን ግልጺ ዝኾነ መስመር ምዝርራብ ክህሉ ኣገዳሲ እዩ። ስምዒታትካን ሓሳባትካን ብኽብሪ ምግላጽ፡ ከምኡ'ውን ንዓኣቶም ንምስማዕን ንምርዳእን ድልው ምዃን የድሊ። ኩሉ ግዜ ኣብ ኩሉ ነገር ክትሰማምዑ ኣይትኽእሉን ኢኹም፡ እንተኾነ ግን ንሓድሕድኩም ክትሰምዑ ምኽኣል ዓቢ ነገር እዩ። ንኹነታቶምን ንዝሓልፍዎ ነገራትን ንምርዳእ ፍተን።
Open communication allows family members to express themselves respectfully while making an effort to understand each other's perspectives and experiences.
ምድግጋፍ (Support): ስድራቤት ምንጪ ደገፍ ክኾኑ ኣለዎም። ኣብ ከቢድ ግዝያት ምጽንናዕ፡ ኣብ ዓወት ድማ ሓቢርካ ምሕጓስ የድሊ። ከምኡ'ውን ንስኻ ብግዲኡ ንወለድኻ ኣብ ዘድልዮም ነገራት ክትሕግዞም፡ እንተላይ ብስምዒት ወይ ብተግባር፡ ኣገዳሲ እዩ። እዚ ንሓድሕዳዊ ምትእምማን የደልድል።
Family support is essential in Eritrean culture, providing emotional and practical assistance during both difficult times and celebrations, strengthening mutual trust.
ሓቢርካ ግዜ ምሕላፍ (Spending Quality Time): ብሓባር ኰንካ ትርጉም ዘለዎ ግዜ ምሕላፍ ነቲ ዝምድና የዕምቆ። ብሓባር መግቢ ምብላዕ፡ ምዝርራብ፡ ሓቢርካ ምዝንጋዕ፡ ወይ ዝኾነ ዓይነት ንጥፈታት ሓቢርካ ምግባር ነቲ ናይ ስድራቤት ጥምረት የደልድል።
Sharing meals, conversations, and activities together strengthens family bonds and creates lasting memories in Eritrean households.
ምምስጋን (Gratitude): ወለድኻ ንዓኻ ክብሉ ብዙሕ ነገራት ይገብሩን መስዋእቲ ይኸፍሉን እዮም። ነቲ ዝገብሩልካ ነገራት፡ ንእሽቶ ይኹን ዓቢ፡ ኣፍልጦን ምስጋናን ምርኣይ ነቲ ርክብ የህብትሞን ንዓኣቶም እውን ባህ የብሎምን።
Expressing appreciation for parents' sacrifices and efforts, both big and small, strengthens family relationships and brings them joy.
ይቕሬታን ምምሕሓርን (Forgiveness and Reconciliation): ኣብ ዝኾነ ይኹን ዝምድና፡ ሓድሓደ ግዜ ዘይምርድዳእ ወይ ምግጫው ክፍጠር ባህርያዊ እዩ። ኣብ ከምዚ ኩነታት፡ ይቕሬታ ምሕታትን ይቕሬታ ምባልን ንነዊሕ ዝጸንሕ ጥዑይ ዝምድና ኣገዳሲ እዩ። ሕሜታን ቂምን ምሓዝ ነቲ ርክብ ይመርዞ።
Forgiveness and reconciliation are essential for maintaining long-lasting, healthy family relationships, preventing resentment from damaging bonds.
ዶባት ምኽባር (Respecting Boundaries): እናዓበኻ ክትከይድ ከለኻ፡ ናትካ ውልቃዊ ህይወትን ናጽነትን የድልየካ። ወለድኻ ነዚ ክብሪ ክህልዎም፡ ንስኻ እውን ብግዲኡ ንቦታኦምን ንውሳኔታቶምን ክብሪ ክትህቦም የድሊ። ሚዛን ኣብ መንጎ ናጽነትን ስድራቤታዊ ግዴታን ምህላው ኣገዳሲ እዩ።
Balancing individual freedom with family responsibilities through mutual respect for boundaries creates healthy intergenerational relationships in Eritrean culture.